Mobbing w pracy: kara i odszkodowanie

Choć o mobbingu powiedziano już chyba wszystko, zjawisko to cały czas jest obecne w naszym społeczeństwie. “Szczęście w nieszczęściu” jest takie, że osoba poszkodowana może otrzymać odszkodowanie za poniesione krzywdy, a mobber zostać ukarany. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w poniższym artykule.

Co to jest mobbing i jak przejawia się w miejscu pracy?

Słowo mobbing pochodzi z języka angielskiego i oznacza „natłok”. W art. 94 ust. 3 kodeksu pracy mobbing został określony więc jako wszelkie działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu polegające na uporczywym, długotrwałym oraz celowym nękaniu lub zastraszaniu, wywołujące u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu jego poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Mobbing może przyjmować różne formy, jednak wyróżnia się kilka głównych jego rodzajów:

• szantaż, który najczęściej przejawia się grożeniem pracownikowi zwolnieniem lub pozbawianiem go przysługujących mu praw;
• utrudnianie wykonywania pracy, na przykład poprzez blokowanie dostępu do niezbędnych danych;
• upokarzanie i brak tolerancji, na przykład z powodu stylu ubioru, wyznania lub orientacji seksualnej;
• nękanie po godzinach pracy – mailowe lub telefoniczne, czyli wysyłanie obraźliwych treści po skończonej przez pracownika zmianie;
• izolacja społeczna, czyli nastawianie pozostałych pracowników przeciwko danej osobie;
• działania szkodliwe dla zdrowia, na przykład niezgodne z przepisami BHP.

Mobberem, czyli osobą stosującą mobbing może być pracodawca lub współpracownik.

Co grozi za mobbing w pracy?

Kara za mobbing może być naprawdę dotkliwa. Jeśli mobberem był inny współpracownik, pracodawca jest zobowiązany go ukarać (za mobbing odpowiada bowiem zawsze pracodawca, nawet jeśli nie wiedział, że w jego firmie tego rodzaju sytuacje miały miejsce). W jaki sposób? Na przykład przez zmianę stanowiska na niższe (degradację), nakładając na niego odpowiedzialność materialną, obniżając jego pensję lub pozbawiając go różnych benefitów wynikających ze stanowiska. Karą za mobbing może być też grzywna, a nawet kara pozbawienia wolności (na przykład w przypadku złośliwego lub uporczywego naruszania praw pracownika wynikających ze stosunku pracy). Poza tym, ofiara mobbingu może ubiegać się o odszkodowanie, zarówno od mobbera, jak i od firmy, w której razem z nim pracowała. Z kolei jeśli zostały naruszone prawa pracownika, określone przepisami prawa pracy, może on także wnieść sprawę do sądu pracy lub zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy, która nałoży na pracodawcę odpowiednie sankcje, na przykład karę pieniężną. Niektóre przejawy mobbingu mogą też być kwalifikowane jako przestępstwo, między innymi zniesławienie czy zniewaga, które są ścigane z oskarżenia prywatnego.

Polecamy: Pozycjonowanie stron www – co to jest?

Odszkodowanie za mobbing 

Jak wspominaliśmy wyżej, ofiara prześladowania w miejscu pracy może ubiegać się o odszkodowanie za mobbing od pracodawcy, jeśli wskutek mobbingu rozwiązała umowę o pracę. Maksymalna wysokość odszkodowania nie została określona w kodeksie pracy, jednak nie może ono być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Poza tym,  pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Co ważne, zadośćuczynienie może obejmować zarówno szkodę majątkową, jak i krzywdę o charakterze niemajątkowym. Przyjmuje się, że wysokość zadośćuczynienia powinna być ustalona przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. W praktyce oznacza to, że zasądzona kwota powinna uwzględniać aktualny standard życia, związany z miejscem zamieszkania i zamożnością społeczeństwa.

Nie przegap: W jakich branżach można najwięcej zarobić na Śląsku?

Czy łatwo wygrać sprawę o mobbing w pracy?

Niestety, mobbing nie jest łatwy do udowodnienia, co nie oznacza jednak, że w ogóle niemożliwy. Pracownik, który chce dochodzić roszczeń z tytułu mobbingu, musi przedstawić dowody, na przykład e-maile, nagrania lub jakiekolwiek inne dokumenty potwierdzające nieprawidłowe zachowanie mobbera. Ważną rolę odgrywają także świadkowie, jednak ich pozyskanie nie jest proste, z uwagi na ich obawy o negatywne konsekwencje ze strony pracodawcy. Do tego dochodzi fakt, że wielu mobberów świetnie się kryje i nie zostawia za sobą śladów w postaci SMSów czy w innej formie, która mogłaby zostać utrwalona, a przy innych zachowuje się bez zarzutu. Nie należy się jednak poddawać. Jeśli jesteś nękany przez pracodawcę, przełożonego lub współpracownika, zgłoś się do Państwowej Inspekcji Pracy. Poza tym, zawiadomienie o szkodliwym postępowaniu w pracy możesz także wnieść na policję, a nawet do prokuratury.